نقش و جایگاه حرم مطهر در شکل‌گیری و تکامل حیات شهری مشهد
تاریخ انتشار: ۱۷ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۸۴۶۵۰۳
ایسنا/خراسان رضوی عضو هیات علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی گفت: انگیزه شکل‌گیری شهرهای مذهبی بود که انسان‌ها در پرتو یک کانون معنویت یا در یک کانون دینی مانند مسجد، مدرسه علمیه، بارگاه و ... اجتماع انسانی خود را برای رفع آن نیاز شکل دهند.
محمدرضا قائمی نیک در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص نقش و جایگاه حرم مطهر رضوی در شکل‌گیری و تکامل حیات شهری در مشهد، اظهار کرد: نظریه‌هایی که در خصوص منشاء شهرها مطرح می‌شود، نظریات متنوعی است و در واقع اصل آن نظریات به این باز می‌گردد که ما چگونه نیاز متقابل انسان‌ها را توضیح دهیم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی اضافه کرد: اگر نیاز متقابل انسان‌ها را براساس رفع نیازهای صرفا مادی مانند معیشت، خوراک و ... توضیح دهیم طبیعتا شهری که پیرامون این انسان‌ها شکل می‌گیرد، مبتنی بر روابط اقتصادی است. بنابراین در توضیح روابط، منشاء شکل‌گیری حیات شهری برای شهرهای مذهبی به رفع نیاز معنوی یا معنایی انسان‌ها پرداخته است و همین عوامل باعث می‌شود شهرهایی را مذهبی خطاب کنیم.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی ادامه داد: در واقع انگیزه شکل‌گیری شهرهای مذهبی بود که انسان‌ها در پرتو یک کانون معنویت یا در یک کانون دینی مانند مسجد، مدرسه علمیه، بارگاه و ... اجتماع انسانی خود را برای رفع آن نیاز شکل دهند. بنابراین نیازهای دیگر مانند مسائل اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و ... پیرامون آن نیاز شکل گرفته است.
وی در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه چه عواملی باعث تکامل حیات شهری می‌شود، خاطرنشان کرد: همان‌گونه که به تدریج بر جمعیت شهر افزوده می‌شود، به دنبال آن پیچیدگی‌های روابط زندگی شهری را نیز به همراه دارد و تسهیلی که انسان‌ها در شکل‌گیری و تنظیم روابط برقرار می‌کنند در مورد شهرهای مذهبی هم برقرار است تا آن نیاز اولیه دینی یا معنوی شکل بسیطی پیدا کند و به تدریج برای آن قوانین و قاعده‌هایی وضع می‌شود که یک شهر مذهبی به تدریج با پیچیدگی‌های خاص خود در طول تاریخ تکامل پیدا کند.
شهر شدن مشهد به واسطه نقطه کانونی مذهبی و معنوی بود
قائمی نیک در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه شهر مشهد تا چه اندازه به این تکامل دست پیدا کرده است، گفت: در اواخر قرن ۸ و اوایل قرن ۹ به دلیل حملاتی که در شهر توس اتفاق افتاده بود مردم به مشهد آمدند و این امر باعث شد تا این شهر رونق بیشتری داشته باشد. همچنین پس از مهاجرت مردم توس به مشهد، حرم مطهر رضوی به تدریج تبدیل به یک نقطه کانونی در مرکز شهر شد و مردم توس به این منطقه پناه بردند و زندگی شهری پیرامون بارگاه حضرت رضا(ع) به تدریج اتفاق افتاد که در دوره صفویه به واسطه اقبالی که دولت و حکومت صفویه به تشیع داشتند نیز شکل گرفت و مشهد به یکی از شهرهای کانونی ایران تبدیل شد.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی بیان کرد: در دوره معاصری که ما در آن قرار داریم با دو ایده کلان در مشهد مواجه هستیم؛ ابتدا ایده شهر مذهبی با تاریخ و مبنایی که در مشهد مطرح و در قرون متمادی شکل گرفت و پیش رفت. دومین ایده هم شهر اقتصادی است که پس از دوره معاصر و مواجهه ما با تمدن غرب این شهر را به مثابه قلمرو زیست اقتصادی قلمداد می‌کنیم که به نظر می‌رسد ما در مشهد و برای فهم وضعیت فعلی این شهر باید بتوانیم این دو ایده کلان شهری را با دقت متوجه شویم و بتوانیم اقتضائات دوره معاصر در مشهد را نیز رعایت کنیم.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: جهان شهر معنوی مشهد حرم مطهر رضوي گردشگری مذهبی زندگی شهری استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری استانی سیاسی استانی شهرستانها استانی علمی و آموزشی استانی ورزشی زنجان استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری استانی سیاسی شهرهای مذهبی حیات شهری یک کانون انسان ها شکل گیری آن نیاز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۸۴۶۵۰۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ویژه برنامه‌های حرم مطهر رضوی به مناسبت شهادت امام صادق (ع)
به گزارش خبرگزاری مهر، حجت‌الاسلام حسین شریعتی‌نژاد ضمن تسلیت فرارسیدن ایام شهادت امام جعفر صادق (ع) به تشریح برنامه‌های حرم مطهر رضوی به این مناسبت پرداخت و اظهار کرد: ویژه برنامه‌های شهادت امام جعفر صادق (ع) با محوریت رواق بزرگ امام خمینی (ره) از شامگاه جمعه و همزمان با شب شهادت این امام همام با قرائت زیارت امین‌الله و مرثیه‌سرایی توسط مداح و ذاکر نام‌آشنای اهل بیت (ع)، آقای احمد واعظی، بعد از اقامه نماز جماعت مغرب و عشاء آغاز می‌شود.
معاون تبلیغات اسلامی حرم مطهر رضوی بیان کرد: سخنرانی پیرامون شخصیت ششمین امام شیعیان توسط حجت‌الاسلام والمسلمین علی اوسطی، مرثیه‌سرایی و عزاداری با نوای ذاکران اهل بیت (ع)، آقایان سید محمود علوی و مرتضی اسلامی‌نژاد، از دیگر برنامه‌های شب شهادت این امام همام خواهد بود.
وی افزود: در شامگاه شهادت امام جعفر صادق (ع) همچنین زائران و مجاوران حریم ملکوتی رضوی میهمان محفل شعرخوانی با حضور جمعی از شاعران آئینی از جمله حجج‌الاسلام سید ابوالفضل مبارز، سید رضا یعقوبی آل، علیرضا خاکساری و علی مقدم خواهند شد.
شریعتی‌نژاد در ادامه به تشریح ویژه برنامه صبح شهادت امام صادق (ع) پرداخت و اظهار کرد: این مراسم روز شنبه پانزده اردیبهشت، ساعتی قبل از اذان ظهر با قرائت زیارت امین‌الله و عرض سلام و ارادت به محضر امام مهربانی‌ها با صدای کبیر قلندر زاده آغاز می‌شود و با بیان احکام دینی توسط حجت‌الاسلام مصطفی رنجبر ادامه می‌یابد.
معاون تبلیغات اسلامی حرم مطهر رضوی عنوان کرد: اجرای برنامه سرود و همخوانی توسط گروه گلدسته‌های حرم، شعرخوانی آئینی با نوای شاعر و مدیحه‌سرای اهل بیت (ع)، آقای مصطفی جلیلیان مصلحی، و مرثیه‌سرایی و عزاداری در سوگ شهادت صادق آل محمد (ع) از دیگر برنامه‌های روز شهادت امام صادق (ع) خواهد بود.
وی اضافه کرد: در این مراسم، آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی به ایراد سخنرانی می‌پردازد و سپس زائران حریم ملکوتی رضوی با قرائت زیارت‌نامه امام صادق (ع) که توسط آقای قاسم پناهی قرائت می‌شود، به محضر این امام همام عرض ارادت خواهند کرد.
شریعتی نژاد اظهار کرد: ویژه برنامه‌های شهادت امام صادق (ع) در شامگاه شهادت این امام بزرگوار نیز ادامه دارد و این مراسم بعد از اقامه نماز مغرب و عشاء با قرائت زیارت امین‌الله با نوای احمد واعظی، شعرخوانی شاعر آئینی، آقای علی زمانیان، سخنرانی آیت‌الله سید علیرضا صدر حسینی و عزاداری و مرثیه‌سرایی آقایان جعفر ملائکه و امیر عارف همراه خواهد بود.
کد خبر 6095185
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان